INSPIRATIE VOOR DUURZAME VERPAKKINGSMATERIALEN

Nederlanders gebruiken jaarlijks meer dan 25 miljard plastic verpakkingen (bron CBS). En plastic is niet eens de meest gebruikte verpakkingsvorm: papier en karton wordt zelfs tweemaal zoveel gebruikt. Op basis van het gewicht van op de markt gebrachte verpakkingen zijn de verhoudingen: papier en karton 40%, hout 20%, kunststof 17%, glas 16% en metaal 7% (bron Afvalfonds Verpakkingen 2018). Als verpakkingsontwerpbureau zijn we veel bezig met duurzame verpakkingsmaterialen en we geven je hier graag een overzicht van de duurzame alternatieven.

Karton & Papier

Nederland is met 87% Europees kampioen in het recyclen van papier en karton (de EU doelstelling is 60%!). We deden dit al in de vorige eeuw, vanuit een Calvinistische instelling en de financiële vergoeding per kilo (voor de scouting of de kerk). Op dit moment is ruim 80% van het papier of karton dat we gebruiken gemaakt van gerecycled papier of karton. Gerecycled ongebleekt ‘kraftpapier’ en karton zijn duurzame verpakkingsmaterialen omdat het niet met chloor of chloordioxide is gebleekt om het (weer) wit te maken. Als papier voor minimaal 85% bestaat uit hergebruikte papiervezels uit de consumentenmarkt mag het Forest Stewardship Council FSC-recycled label gebuikt worden. Er komen ook steeds meer alternatieven bio-based bronnen, zoals karton van gras of tomatenplanten en papier van bamboe en oude katoen.

Hout

Hout wordt veel gebruikt als pallet om producten op te slaan en te vervoeren. Statiegeld en het repareren van kapotte pallets kunnen de duurzaamheid verhogen. Hout wordt ook gebruikt als kist voor luxeproducten, bijvoorbeeld voor wijn en sigaren. Van al het gebruikte hout wordt totaal 73% gerecycled, deels om opnieuw te gebruiken en deels als basis voor spaanplaat of te verbranden als biomassa. Als duurzaam verpakkingsmateriaal is bamboe een goed alternatief voor hout. Bamboe is één van de snelst groeiende plantensoorten en is na 1 seizoen al te oogsten. Het wordt steeds meer in kleding gebruikt, maar ook als duurzaam verpakkingsmateriaal zoals doosjes, disposables, schaaltjes, bamboe draagtassen, etc. Andere duurzame verpakkingen in plaats van hout kun je maken van palmblad of kokosnoot.

We zullen je graag alles vertellen over duurzame verpakkingsmaterialen

Kunststof

Kunststof wordt meestal niet gerekend tot de groep duurzame verpakkingsmaterialen, hoewel het vaak uitstekend te recyclen is en er steeds meer recycled kunststoffen gebruikt worden. Er zijn veel soorten kunststof verpakkingen met verschillende toepassingen:

  • PET/PETE (Polyethyleentereftalaat): o.a. water- en frisdrankflessen
  • PC (Polycarbonaat): o.a. harde drinkflessen, bekers, ‘glazen’ en verpakkingen
  • PVC (Polyvinylchloride): o.a. schoonmaakartikelen, kokers, tape en medische producten
  • PE (Polyethyleen): o.a. kratten en plastic zakken
  • HDPE (High density polyethyleen): o.a. voor sapflessen, frituurvet en wasmiddel
  • LDPE (Low density polyetheen): o.a. foliezakken, flessen en boodschappentassen
  • PP (Polypropyleen): o.a. schroefdoppen, margarinekuipjes, verpakkingsfolie, vershoudbakjes en kratten
  • PS (Polystyreen): o.a. yoghurtbakjes, wegwerpservies en verpakkingsfoam
  • EPS (Expanded Polystyreen): o.a. koffiebekers en ‘piepschuim’ opvulmateriaal
  • PUR (Polyurethaan): hard- en zachtschuim als opvulling en bescherming.

Bio-based alternatieven voor kunststof 1

De basis voor kunststof is meestal gevormd door fossiele brandstoffen en die zijn niet populair. De laatste jaren zijn er alternatieve duurzame verpakkingsmaterialen ontwikkeld met een andere basis zoals:

  • Aardappelzetmeel: geperste trays voor droge foodproducten (zoals eieren), cosmetica en elektronica, kan na gebruik gewoon bij het oud papier. Ook bekend als Paperfoam.
  • Cellulose: bakjes voor droge en natte voeding zoals hamburgers en complete maaltijden, kan tegen water, vet en warmte, gemaakt van houtvezels (de basis van papier), na gebruik goed te recyclen.
  • Maïs: transparante meeneem-bakjes voor salade en fruit, stevige draagtassen, volledig biologisch afbreekbaar.
  • Suikerriet: transparante folie voor groente, fruit en brood, maar ook krimpfolie voor flesjes en blikjes, sap verpakkingen, zakken voor tuinaarde, takeaway disposables, etc. De basis is ‘bagasse’, de reststof die overblijft na de productie van rietsuiker.

Bio-based alternatieven voor kunststof 2

  • Gras: bijvoorbeeld tomatenverpakkingen van olifantengras of plantendozen van natuurgras, mag na gebruik bij het GFT-afval.
  • Kokos: met kokosvezels zijn mooie trays en doosjes te maken, die na gebruik zo in de groencontainer kunnen.
  • PLA (‘bioplastic‘): een blend van een of meerdere zetmeel componenten, o.a. gebruikt voor verpakkingen voor groente, fruit en brood. PLA is goed composteerbaar.
  • BIO-PET: een alternatieve kunststof gemaakt van een combinatie van diverse grondstoffen zoals suiker die met bio-ethanol wordt bewerkt. Voorbeelden zijn de ‘Plant Bottle’ van Coca-Cola en ketchup-fles van Heinz.
  • BIO-PE: een combinatie van biologische grondstoffen, gebruikt voor verpakkingsfolie, flesjes (Actimel) en cosmetica.
  • Andere bio-based grondstoffen zijn rijst, algen, zeewier en garnalenafval.

Glas

Glas is een verpakkingsmateriaal dat veel gebruikt wordt voor de beschermende factor (bijvoorbeeld voor groenteconserven) en omdat het niet reageert met de inhoud (bijvoorbeeld voor alcoholische dranken). Mede door het statiegeld en het grote aantal glasbakken, wordt in Nederland 86% van het gebruikte glas ingezameld. Met een tekort aan wit glas (60% van het gebruikte glas), omdat van gekleurd glas geen wit glas gemaakt kan worden. Nadeel van het hergebruiken van glas is of het spoelen met schoonmaakmiddelen of het opnieuw smelten op hoge temperaturen. De laatste jaren is glas nog meer een duurzaam verpakkingsmateriaal geworden omdat flessen en potten steeds dunner worden.

Metaal

Blik is van oudsher een populaire verpakking door de luchtdichte bescherming van de inhoud en de sabotagebestendigheid (openen is meteen zichtbaar). Van alle metalen verpakkingen wordt 95% gerecycled, door het met magneten voor en na het verbranden uit het huisvuil te halen. Voordeel voor de industrie is dat de kosten van het reclyclen lager zijn dan waarde van het teruggewonnen materiaal. Metaal behoudt haar functionaliteit, kan ‘oneindig’ worden hergebruikt, is een mono-verpakking en is daarmee Cradle-to-Cradle en is dus een echt duurzaam verpakkingsmateriaal. Door het verlagen van het gewicht en energiezuiniger productie kan verdere milieuwinst worden geboekt.

Kies voor een ervaren verpakkingsontwerpbureau

Packaging design is een ambacht, daarvoor ga je naar een ervaren ontwerpbureau voor verpakkingen. En als je positief wil bijdragen aan een beter milieu met duurzame verpakkingsmaterialen is het helemaal belangrijk hiervoor een gedegen en ervaren bureau in verpakkingsontwerp te zoeken. Met 46 jaar ervaring in het ontwerpen, uitwerken en laten produceren van merkversterkende verpakkingen, weet BTM als geen ander wat er nodig is om een goede verpakking te creëren en hoe je deze zo duurzaam mogelijk kunt inzetten.

Wil jij geïnspireerd worden over duurzame verpakkingsmaterialen?